جامدات محلول در آب
بطور کلی جامدات در آب به دو صورت محلول در آب ( TDS) و معلق در آب ( TSS) وجود دارند
کل جامدات محلول ( TDS ) :
TDS مخففTotal Dissolved Solid به معنی کل مواد جامد محلول در آب یا غلظت املاح موجود در آب است که برابر مجموع غلظت همه یونهای موجود در آب می باشد بنابراین با مقدار قلیاییت ، سختی ، شوری و هدایت آب مرتبط است بیشتر ماهی های آب شیرین و حشرات نمی توانند TDS بالا را تحمل کنند چون بر خلاف ماهی های دریایی با آب شور سازگار نیستند
این شاخص معمولا بر حسب میلی گرم بر لیتر ( ppm) بیان می شود .
اندازه گیری کل جامدات محلول در آب :
برای اندازه گیری TDS،آبی را که از صافی (قطر منافذ کمتر از ۲/۰ میکرومتر) عبور داده شده و مواد معلق و کلوئیدی آن حذف شده است بعنوان نمونه انتخاب کرده سپس حجم مشخصی از آن را در یک بوته چینی ریخته و در دمای ۱۱۰ درجه سانتی گراد تبخیر وخشک میکنند،تفاوت وزن بوته چینی خالی و بوته چینی حاوی نمونه بعد از خشک شدن ،وزن کل جامد محلول در نمونه آب را نشان میدهد.
فرمول محاسبه TDS :
میزان مواد جامد محلول آبهای مختلف( برحسب میلی گرم بر لیتر) در جدول زیر آورده شده است:
نوع آب | آب دریا | آبهای شور | *مجاز آشامیدنی | *مطلوب آشامیدنی | مطلوب صنعتی |
TDS(mg/lit) | حدود ۴۰۰۰۰ | حدود ۱۰۰۰۰ | حداکثر ۲۰۰۰ | حداکثر ۱۰۰۰ | کمتراز ۱۰۰ |
*طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۱۰۵۳
روشهای کاهش TDS در آب :
معمولا از روشهای زیر برای کاهش مقدار مواد جامد محلول در آب استفاده می شود :
- اسمز معکوس ( Reverse Osmosis )
- تقطیر ( Distillation)
- دیونیزاسیون ( Deionisation )
کل جامدات معلق (TSS) :
Total suspended Solids کل مواد جامد معلق در آب از شاخص های مهم آب به شمار می رود
مقدار TSS معمولا با کدورت آب و رنگ آن مرتبط است اگر مقدار TSSآب بالا باشد کدورت آب افزایش می یابد در این صورت نور خورشید نمی تواند از آب عبور کند و رشد جلبک ها و گیاهان با مشکل مواجه می شود .مقدار مواد معلق جامد معمولا بصورت میلی گرم بر لیتر یا ppm بیان میشود
اندازه گیری کل جامدات معلق در آب :
برای اندازه گیری مقدار مواد معلق جامد ابتدا حجم مشخصی از کاغذ صافی را وزن کرده و سپس مقدار معینی از نمونه مورد نظر را از کاغذ صافی ۴۵/۰ میکرومتر عبور می دهیم پس از صاف شدن ، کاغذ صافی را در آون و در دمای ۱۰۳ تا ۱۰۵ درجه سانتی گراد به مدت ۱ ساعت خشک میکنیم سپس وزن کاغذ صافی را یادداشت میکنیم
اختلاف وزن اولیه و ثانویه کاغذ صافی تقسیم بر حجم نمونه عبوری از کاغذ صافی بیانگر مقدارمواد معلق جامد (TSS) اندازه گیری شده است.
فرمول محاسبه TSS :
فرق TDS و TSS
.در TDSکلیه ذرات آلی و غیر آلی محلول در آب اندازه گیری می شود ولی در TSS فقط مواد جامد معلق محاسبه می شوند .طبق شکل زیر جامدات یا ذرات با عبور از فیلتر به دو نوع تقسیم می شوند ، ذراتی که به اندازه کافی بزرگ هستند و با عبور از فیلتر نگه داشته می شوند کل جامدات معلق (TSS ) هستند و ذراتی که کوچکتر بوده و از فیلتر عبور می کنند کل جامدات محلول ( TDS ) را نشان می دهند .